تحلیل فضای کسب و کار -معرفی کتاب

«تحلیل فضای کسب و کار» به قلم دکتر مرتضی عمادزاده، فضای کسب و کار را از جنبه‌های تئوری‌های اقتصادی، تکنیک‌های مدیریت مالی، بازاریابی، منابع انسانی و … برای مدیران اجرایی تحلیل می‌کند.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:

«در نگاهی اجمالی می‌‌توان گفت اگر بخواهم کسب‌و‌کار پر رونقی داشته باشیم باید با مدیریت آگاهانه‌ای این فرآیند را بپیماییم. این مهم نیازمند توانایی صحیح و درست تحلیل محیط کسب‌و‌کار است که خود مستلزم شناخت دقیق فضای کسب‌و‌کار است. البته برای شناخت بهتر و بیشتر، ضرورت انکارناپذیر فراگیری شاخه‌‌های گوناگون علوم اجتماعی همچون تئوری‌های اقتصاد، تکنیک‌‌های مدیریت مالی، مسایل مربوط به بازاریابی، مباحث منابع انسانی، رفتار سازمانی، بازرگانی بین‌المللی، مدیریت استراتژیک، فناوری اطلاعات و امثالهم، زیربنای موفقیت است.»

امروزه «فضای کسب‌و‌کار» اصطلاحی بس آشنا و مورد استفاده مکرر محافل آکادمیک و رسانه‌ای است. علت شیوع سریع استفاده از این عبارت، تعامل روزمره همه فعالان اقتصادی، سیاست‌سازان و سیاست‌گذاران با محیط پیرامونی و تاثیر و تاثر بسیار زیاد آن بر تمامی وجوه زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه است، به‌گونه‌ای مطلوبیت و روانی فضای کسب‌و‌کار یکی از ارکان اساسی توفیق در تمامی ابعاد توسعه قلمداد می‌شود.

این کتاب حاصل مطالعات و بررسی‌های فراوان نویسنده و همچنین تدریس درس «تحلیل فضای کسب‌و‌کار» به‌عنوان یکی از دروس پایانی دوره کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی در سازمان مدیریت صنعتی در دو دهه گذشته است. گردآوری و تدوین و تحریر مطالب کتاب و به‌روزآوری مستمر آن با هدف کمک به مدیران اجرایی و گروه تصمیم‌سازان برای پایش و کمک به بهبود شرایط کسب‌و‌کار و توفیق در برقراری روابط مطلوب‌تر و معقول‌تر در تعاملات روزمره اجتماعی از طریق توسعه بینش‌های فردی و ارتقاء ادراکات اجتماعی ایشان بوده است.

تحلیل کسب و کار، به تجزیه و تحلیل عوامل محیطی و داخلی کسب و کار جهت بهبود کیفیت تصمیم‌گیری و اقدام در زمینه نحوه شکل‌گیری، مدیریت و توسعه می‌پردازد. این کتاب در سه بخش مبانی و کاربرد تحلیل کسب و کار، مراجع و شاخص‌های تحلیل کسب و کار، و تکنیک‌های تحلیل کسب و کار معرفی شده است. در بخش اول به مبانی و جغرافیای کسب و کار، اصول و کاربردهای تحلیل کسب و کار، و کالبدشکافی تحلیل کسب و کار، در بخش دوم به مراجع تحلیل کسب و کار، شاخص‌های تحلیل کسب و کار: «سهولت انجام کسب و کار» و «رقابت‌پذیری جهانی»، و شاخص‌های تحلیل محیط کلان، و در بخش سوم به تکنیک‌های تحلیل کسب و کار پرداخته می‌شود. مطالعه کتاب حاضر علاوه بر دانشجویان، به پژوهشگران و صاحبان کسب و کار نیز توصیه می‌شود.

مدیران اجرایی امروزه در فضای پیچیده و متلاطمی کار می‌کنند و برای بقا و موفقیت در عرصه‌های مختلف کسب و کار، نیازمند شناخت فضا و محیط پیرامون خویش هستند. موضوع کتاب حاضر شرح و تحلیل محیط کسب و کار و ارائه راهکارهای ممکن برای موفقیت هرچه بیشتر بنگاه‌های اقتصادی است. در این اثر توضیح داده شده که شناخت دقیق فضای کسب و کار و تصمیم‌گیری درست و بهینه در گرو فراگیری شاخه‌های گوناگون علوم اجتماعی است.

مدیران اجرایی امروزه در فضای پیچیده و متلاطمی کار می‌‌کنند و برای بقا و موفقیت در عرصه‌‌های مختلف  کسب و کار، نیازمند شناخت فضا و محیط پیرامون خویش هستند. اساس این کتاب شرح و تحلیل محیط کسب و کار و ارائه راهکار‌های ممکن برای موفقیت هر چه بیشتر بنگاه‌های اقتصادی است. در این کتاب توضیح داده شده است که شناخت دقیق فضای کسب و کار و تصمیم‌گیری درست و بهینه در گرو فراگیری شاخه‌‌های گوناگون علوم اجتماعی همچون تئوری‌های اقتصاد، تکنیک‌‌های مدیریت مالی، مسایل مربوط به بازاریابی، مباحث منابع انسانی، رفتار سازمانی، بازرگانی بین‌المللی، مدیریت استراتژیک، فناوری اطلاعات و امثالهم است.

مباحث کتاب تحلیل فضای کسب و کار

1. دیباچه سخن
2. فصل اول: پیش‌گفتار
3. ضرورت شناخت محیط
4. تعریف محیط
5. تعریف محیط کسب‌و‌کار
6. علل تعامل بنگاه با محیط کسب‌و‌کار
7. اهداف اصلی تحلیل فضای کسب‌و‌کار
8. متغیر‌های عمده اثرگذار بر محیط کسب‌و‌کار
9. نهاد‌ها و سازمان‌ها
10. چگونه خود را با محیط متغیر تطبیق دهیم؟
11. خروجی دیده‌بانی و تحلیل محیط
12. سوالاتی برای بحث و گفتگو
13. فصل دوم: چگونه فضای کسب‌و‌کار را تحلیل کنیم؟
14. لایه‌های محیط کدامند؟
15. محیط بنگاه
16. محیط داخلی بنگاه
17. محیط نزدیک بنگاه
18. محیط ملی (عمومی) بنگاه
19. محیط ملی بنگاه
20. سوالاتی برای بحث و گفتگو
21. فصل سوم: الگویی برای بررسی محیط داخلی و محیط نزدیک بنگاه
22. تحلیل بازار‌های رقابتی با استفاده از رویکرد «ساختار- رفتار- عملکرد»
23. ساختار بازار (محیط نزدیک)
24. رفتار بنگاه (محیط داخلی)
25. عملکرد بنگاه (محیط داخلی)
26. سوالاتی پیرامون شناخت بیشتر محیط نزدیک
27. پیوست فصل سوم
28. سوالاتی برای بحث و گفتگو
29. فصل چهارم: بررسی محیط ملی برای ملاحظه فضای عمومی کسب‌و‌کار در اقتصاد داخلی (رویکرد تحلیل محیط در سطح ملی)
30. شاخص‌های مورد تحلیل
31. تولید ناخالص داخلی
32. بخش اول: مصرف
33. بخش دوم؛ سرمایه‌گذاری
34. بخش سوم؛ دولت
35. بخش چهارم؛ تجارت خارجی
36. جمع‌بندی بخش تحلیل محیط ملی
37. سوالاتی برای بحث و تحلیل
38. فصل پنجم: بررسی فضای کسب‌و‌کار در محیط بین‌المللی
39. چگونگی تحقق رشد بنگاه و رشد اقتصاد ملی
40. معرفی برخی از الگوهای تحلیل محیط بین‌المللی
41. الگوی اول: بنیاد هریتیج
42. تحلیل تئوریک
43. ایران در گزارش هریتیج
44. الگوی اندازه‌گیری «سهولت انجام کسب‌و‌کار»
45. بانک جهانی – 2015
46. شاخص‌های مربوط به ایجاد چارچوب‌های نهادی موافق بازار
47. شاخص‌های مربوط به آزادسازی اقتصادی
48. شاخص رقابت‌پذیری جهانی (مجمع جهانی اقتصاد)
49. الگوی مجمع جهانی اقتصاد
50. عوامل تعیین‌کننده رقابت‌پذیری در سطح خرد
51. عوامل تعیین‌کننده رقابت‌پذیری در سطح کلان
52. خصوصیات الگوی رقابت‌پذیری جهانی
53. سوالاتی برای بحث و گفتگو
54. ضمیمه 1
55. ضمیمه 2